Endokrynologia Pediatryczna (Suplementy), Tom 14 | Rok 2015 | Nr 1(14)
DOI: 10.18544/EP-02.14.01.1538
Guzki tarczycy u dzieci – aktualny stan wiedzy
Klinika Endokrynologii i Reumatologii Dziecięcej II Katedra Pediatrii UM w Poznaniu
Słowa kluczowe: Dzieci, guzek tarczycy, rak tarczycy, badanie ultrasonograficzne tarczycy, biopsja aspiracyjne cienkoigłowa tarczycy, biomarkery
Streszczenie
Wg danych literaturowych guzy tarczycy (TNs) są stosunkową rzadkością w pierwszych dwóch dekadach życia i zwykle nie stwierdza się raka, jednakże ryzyko raka tarczycy jest znacząco wyższe niż u dorosłych. Wykrycie przedoperacyjne raka tarczycy jest możliwe w przypadku raka brodawkowatego (PTC), raka rdzeniastego (MTC) i raka anaplastycznego (ATC) ze względu na charakterystyczny obraz cytologiczny ww. typów raka. Z tego powodu biopsja cienkoigłowa jest nadrzędnym badaniem diagnostycznym przedoperacyjnym a klasyfikacja zmian cytologicznych opiera się na klasyfikacji Bethesda. Bardzo istotna jest rola badania ultrasonograficznego (w tym elastografii) w diagnostyce guzów tarczycy uwzględniając następujące czynniki ryzyka: 1. pojedyncza zmiana lita, 2. hipoechogeniczna, 3. lokalizacja podtorebkowa z inwazją torebki, 4. nieregularne granice zmiany, 5. wzrost inwazyjny (bez ucisku tkanek sąsiadujących), 6. mikrozwapnienia (<2 mm; obecne głównie w PTC i MTC), 7. silny przepływ wewnątrzguzkowy w badaniu dopplerowskim (przy prawidłowym TSH), 8. podejrzane okoliczne węzły chłonne, 9. kształt zmiany: “wyższa” niż “szersza”, 10. twarda (bez plastyczności) w elastosonografii. Guzki/ogniska niepalpacyjne, które nie spełniają ww. kryteriów są z dużym prawdopodobieństwem guzkami łagodnymi wymagającymi monitorowania klinicznego i ultrasonograficznego a w szczególnych przypadkach kolejnej biopsji. Ze względu na ryzyko fałszywie ujemnego wyniku wcześniejszych badań należy rozwijać bardziej precyzyjne metody oparte na analizie mutacji/rearanżacji/eksperesji biomarkerów nowotworowych. Podwyższone stężenie TSH (≥2.5 mIU/L) u dziecka z guzem tarczycy jest nowym predyktorem ryzyka raka tarczycy. Większośc przypadków raka tarczycy wywodzi się z komórki pęcherzykowej tarczycy, podczas gdy MTC powstaje z komórek C tarczycy wydzielających kalcytoninę. Pacjenci z MTC wymagają badania w kierunku mutacji/delecji protoonkogenu RET aby wykryć nosicieli zespołu i wykonać profilaktyczną lub terapeutyczną tyreoidektomię. Z kolei, pacjenci z postacią rodzinną wola wieloguzkowego, zwłaszcza współistniejącego z nowotworem zarodkowym, wymagają analizy mutacji/delecji genu DICER1.
Piśmiennictwo
