Endokrynol. Ped. 13/2014;4(49):9-18
DOI: 10.18544/EP-01.13.04.1498
Jakie powinno być rozpoznanie i sposób postępowania u dzieci z prawidłowym wydzielaniem hormonu wzrostu i niepierwotnym niedoborem IGF-I?
1Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Polish Mother’s Memorial Hospital – Research Institute in Lodz
2Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Polish Mother’s Memorial Hospital – Research Institute in Lodz; Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Medical University of Lodz
Słowa kluczowe: hormon wzrostu (GH); insulinopodobny czynnik wzrostowy I (IGF-I); testy stymualcyjne, niedobór IGF-I, terapia GH, wzrost końcowy
Streszczenie
Somatotropinowa niedoczynność przysadki (SNP) definiowana jest obecnie jako wtórny niedobór IGF-I. U pacjentów z prawidłowym wydzielaniem hormonu wzrostu (GH) znamienny wzrost sekrecji IGF-I podczas testu generacji wyklucza pierwotny niedobór IGF-I, natomiast nie jest uważany za wskazanie do terapii preparatem GH. Celem pracy była ocena skuteczności terapii GH u dzieci z niedoborem IGF-I, który okazał się niepierwotny pomimo prawidłowego wydzielania GH w testach dynamicznych. Pacjenci i metody. Analizą objęto 42 pacjentów z prawidłowym wydzielaniem GH po zaśnięciu i w testach stymulacyjnych (>10.0 ng/ml) oraz obniżonym stężeniem IGF-I (IGF‑I SDS dla wieku i płci <-1.0) wzrastającym znamiennie w teście generacji, tj. z niepierwotnym niedoborem IGF-I (npIGFD). Pacjenci byli leczeni preparatem GH. Skuteczność leczenia oceniono na podstawie poprawy tempa wzrastania i poprawy wartości IGF-I SDS w pierwszym roku terapii u wszystkich pacjentów oraz uzyskanego wzrostu końcowego u 28 pacjentów. Grupę porównawczą stanowiło 110 dzieci z izolowanym, częściowym niedoborem GH (pGHD), w tym 42 pacjentów którzy uzyskali FH. Wyniki. W grupie npIGFD wartość SDS wysokości ciała przed leczeniem (H0SDS) wynosiła -2,87±0,72, w pierwszym roku terapii nastąpił wzrost HV z 3,8±0,9 to 9,4±1,9 cm/rok, wartość IGF-I SDS wzrosła z ‑2,19±0,78 do 0.34±1,07, wartość FH SDS wynosiła ‑1.14±0.82. W grupie pGHD wartość H0SDS wynosiła -2,79±0,59, w pierwszym roku leczenia nastąpił przyrost HV z 3,8±1,4 do 9,8±2,1 cm/rok i wzrost, IGF-I SDS z -1,76±0,88 do 0,52±0,87 wartość FH SDS wynosiła ‑1,20±0,80. Wszystkie analizowane wskaźniki nie różniły się znamiennie pomiędzy grupami. Wnioski. U dzieci z niepierwotnym niedoborem IGF-I, pomimo prawidłowego wydzielania GH po zaśnięciu i w testach stymulacyjnych, leczenie preparatem GH może być równie skuteczne, jak u dzieci z pGHD. Wydaje się, że w takich przypadkach nie należy rozpoznawać idiopatycznego niedoboru wzrostu
Piśmiennictwo
1. Sotos J.F., Tokar N.J.; Growth hormone significantly increases the adult height of children with idiopathic short stature: comparison of subgroups and benefit; Int. J. Pediatr. Endocrinol. 2014: doi: 10.1186/1687-9856-2014-15
2. Loche S., Carta L., Ibba A. et al.; Growth hormone treatment in non-growth hormone-deficient children; Ann. Pediatr. Endocrinol. Metab. 2014:19, 1-7
3. Deodati A., Peschiaroli E., Cianfarani S.; Review of growth hormone randomized controlled trials in children with idiopathic short stature; Horm. Res. Paediatr. 2011:76 Suppl 3, 40-42
4. Richmond E., Rogol A.D.; Current indications for growth hormone therapy for children and adolescents; Endocr. Dev. 2010:18, 92-108
5. Growth Hormone Research Society; Consensus guidelines for the diagnosis and treatment of growth hormone (GH) deficiency in childhood and adolescence: summary statement of the GH Research Society. GH Research Society; J. Clin. Endocrinol. Metab. 2000:85, 3990-3993
6. Hilczer M., Smyczyńska J., Stawerska R., Lewiński A.; Stability of IGF-I concentration despite divergent results of repeated GH stimulating tests indicates poor reproducibility of test results; Endocr. Regul. 2006:40, 37-4
7. Walczak M., Romer T.E, Korman E. et al.; Zasady postępowania w przypadku niskorosłości uwarunkowanej somatotropinową niedoczynnością przysadki; Klinika Pediatryczna 2005:13, 212-221 [in Polish]
8. ; Załącznik nr 19 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku [in Polish];
9. Cohen P., Rogol A.D., Deal C.L. et al.; Consensus statement on the diagnosis and treatment of children with idiopathic short stature: a summary of the Growth Hormone Research Society, the Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society, and the European Society for Paediatric Endocrinology Workshop; J. Clin. Endocrinol. Metab. 2008: 93, 4210-4217
10. Savage M.O., Burren C.P., Rosenfeld R.G.; The continuum of growth hormone-IGF-I axis defects causing short stature: diagnostical and therapeutical challenges; Clin. Endocrinol. 2010:72, 721-728
11. Wit J., Ranke MB., Kelnar C.J.H.; ESPE classification of pediatric endocrine diagnoses. Short stature; Horm. Res. 2007:68, 1-9
12. Walczak M., Petriczko E., Romer T.E.; Niskorosłość [in:] Milewicz A [ed.] Endokrynologia Kliniczna; Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne Wrocław 2012, t. I: 200-218 [in Polish]
13. Petkovic V., Miletta M.C., Boot A.M. et al.; Short stature in two siblings heterozygous for a novel bioinactive GH mutant (GH-P59S) suggesting that the mutant also affects secretion of the wild-type GH; Eur. J. Endocrinol. 2013:168, K35-43
14. Pagani S., Meazza C., Laarej K. et al.; Efficacy of long-term growth hormone therapy in short children with reduced growth hormone biological activity; J. Endocrinol. Invest. 2011:34, 366-369
15. Palczewska I., Niedźwiecka Z.; Indices of somatic development of children and adolescents in Warsaw; Medycyna Wieku Rozwojowego 2001:5 (Suppl 1 to No 2), 17-118 [in Polish]
16. Greulich W.W., Pyle S.I.; Radiographic Atlas of Skeletal Development of the Hand and Wrist; Stanford University Press Stanford, California, 1993
17. Cianfarani S., Liguori A., Germani D.; IGF-I and IGFBP-3 assessment in the management of childhood onset growth hormone deficiency; Endocr. Dev. 2005:9, 66-75
18. Jørgensen J.O.L., Hansen T.K., Conceicao F.L. et al.; Short-term tools to measure responsiveness to growth hormone replacement; Horm. Res. 2001: 55 (Suppl 2), 40-43
19. Savage M.O., Burren C.P., Rosenfeld R.G.; The continuum of growth hormone-IGF-I axis causing short stature: diagnostic and therapeutic challenges; Clin. End. 2010:72, 721-72
20. Spiliotis B.E., Alexandrides T.K., Karystianos C. et al.; The insulin-like growth factor-I (IGF-I) generation test as an indicator of growth hormone status; Hormones 2009:8, 117-128
21. Stevens A., Clayton P., Tatò L. et al.; Pharmacogenomics of insulin-like growth factor-I generation during GH treatment in children with GH deficiency or Turner syndrome; Pharmacogenomics J. 2014:14, 54-62
22. Smyczyńska J., Hilczer M., Stawerska R. et al.; Significant increase of IGF-I concentration and of IGF-I/IGFBP-3 molar ratio in generation test predicts the good response to growth hormone (GH) therapy in children with short stature and normal results of GH stimulating tests; Neuro. Endocrinol. Lett. 2013:34, 222-228
23. Radetti G., Bozzola M., Pagani S. et al.; Growth hormone immunoreactivity does not reflect bioactivity; Pediatr. Res. 2000:48, 619-622
24. Hilczer M., Smyczynska J., Lewiński A.; Limitations of clinical utility of growth hormone stimulating tests in diagnosing children with short stature; Endocr. Regul. 2006:40, 69-75
25. Rosenthal S., Cohen P., Clayton P. et al.; Treatment perspectives in idiopathic short stature with a focus on IGF-I deficiency; Pediatr. Endocrinol. Rev. 2007:4 (Suppl 2), 252-271
26. Cohen P.; Statement 1: a serum insulin-like growth factor I (IGF-I) level should be part of the evaluation of children with short stature; Pediatr. Endocrinol. Rev. 2008:5 (Suppl 3), 834-836
27. ; Załącznik nr 36 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku [in Polish];
